Ар кандай коңгуроо чалуулардын жардамы менен Сибирдик желке чымчыктарынын түрү өз тобунун башка мүчөлөрүнө негизги жырткычтары-¬шаармандар- эмне кылып жатканын айтып берет. Сибирдик желектер үчүн коңгуроо кагуулар жетиштүү, бул алардын аман калуу мүмкүнчүлүгүн жогорулатат. Уппсала университетинин изилдөөчүсү Майкл Гриссер тарабынан Current Biology журналында жарыяланган бул ачылыш жаныбарлардын жырткычтардын жүрүм-турумуна баа берип, сүйлөшө аларын биринчи жолу көрсөтүп турат.
Жаныбарлардын көптөгөн түрлөрү күн сайын жырткыч тарабынан өлтүрүлүү коркунучуна дуушар болушат. Кээ бир маймылдар жана суурлар жырткычтардын категориясын же топтун башка мүчөлөрүнө жырткычтардын алыстыгын билдирген атайын сигналдарды иштеп чыгышкан. Бул аларга жырткычтар менен күн сайын кездешкенде аман калууга жардам берген адаптация деп сунушталды.
"Бирок жырткычтын жемине болгон коркунучу жырткычтын жүрүм-турумуна да көз каранды, андыктан жырткычтар аң уулоо режиминдеби же ток жана канааттануу менен баарлашуу аман калуу үчүн артыкчылык болмок., " деп түшүндүрөт Уппсала университетинин Экология жана эволюция бөлүмүнүн изилдөөчүсү Майкл Гриссер.
Изилдөөнүн жыйынтыгы көрсөткөндөй, сибирдик жээктер отурган, олжо издеп же кол салган шумкарлар үчүн ар кандай коңгуроо кагышат. Окумуштуу Сибирь жээктери үчүн ар кандай коңгуроо чакырыктарын ойногон ойнотуу экспериментинин жардамы менен ал коңгуроо кагуусу Сибирь жээктеринин кырдаалга тиешелүү качуу жүрүм-турумун көрсөтүү үчүн жетиштүү экенин көрсөтө алды.
Отурган карышкырлардын чакырыгын укканда алар бак-дарактардын башына учуп чыгып, шумкарды издешет. Чабуул чакырыгы аларды мүмкүн болушунча тезирээк эң жакын баш калкалоочу жайга качууга жана андан соң шумкарды издөөгө түрткү берет. Жем издеп жаткан шумкарлар үчүн берилген чалуу ойнолсо, бакшылар эң жакын баш калкалоочу жайга качып, ал жерде бир нече мүнөт кыймылдабай калып, шумкар таап калбашы үчүн.
"Бул табылгалар таң калыштуу жана биринчи жолу жаныбарлардын жырткычтарынын жүрүм-турумуна баа берип, баарлаша аларын жана сүт эмүүчүлөр гана эмес, канаттуулар да өнүккөн байланыш системаларын иштеп чыкканын көрсөтүп турат" дейт Майкл Гриссер.
Сибирдик желектердин мурунку изилдөөсү ата-энелер өздөрүнүн жаш, бирок эч кандай байланышы жок топтун мүчөлөрүн коңгуроо чалуулар менен коргой турганын жана бул кошумча коргоо топтун мүчөлөрүн биринчи кышында карышкыр алып кетүү ыктымалдыгын бир топ төмөндөтөөрүн көрсөткөн.. Жаңы изилдөө менен бирге бул биринчи жолу коңгуроо чалуулар чындыгында башка адамдардын аман калышын күчөтөрүн көрсөтүп турат. Бул ойготкуч чалуулардын негизги функциясы болсо да, буга чейин бул жөн гана божомол болчу.
"Жаныбарлар дүйнөсүндөгү татаал коммуникация системалары биринчи кезекте үй-бүлөлүк топтордо жашаган түрлөрдө өнүккөндүктөн, жаныбарлар дүйнөсүндөгү мындай системалардын өнүгүшү үчүн тууганчылыкка негизделген тандоо маанилүү фактор болуп саналат. тектеш жаныбардын өмүрүн сактап калуу акыры жаныбардын өз генин өркүндөтүүгө кызмат кылат. Балким бул фактор биздин ата-бабаларыбыз үчүн да негизги шарт болгондур, алар да үй-бүлөлүк топтордо жашап, тил жөндөмүн өнүктүрүүгө жөндөмдүү болушат”,-дейт Майкл Гриссер..
